Lặt vặt

Hôm nay là ngày Gia đình Việt Nam, mình đăng lên facebook một video, có viết: “Mọi đứa con, dù ngoan tới đâu, thì cũng đã từng có lúc mang trong đầu suy nghĩ phản kháng.”

1. Trước lúc lên đại học, mình cảm thấy, từ ngữ phù hợp nhất để miêu tả mẹ là “khó tính”. Thật luôn ấy, mẹ là kiểu phụ nữ vô cùng truyền thống, ngay từ nhỏ mình đã được mẹ rèn cho bao nhiêu là thứ, như là “nét chữ nết người”, rồi thì làm gì cũng phải để ý cho ra dáng “con gái con gớm”. Khi đó rất sợ mẹ, trước lúc làm chuyện gì cũng nghĩ xem làm thế này có bị mẹ mắng hay không, dần dần, nó trở thành một thói quen cố hữu, một lối nghĩ.

Khi đó, mỗi lần bị mẹ “lạnh mặt”, trong đầu chỉ mong học nhanh nhanh cho xong 12 rồi đi đâu thì đi, khỏi bị mẹ quản nữa. Đến lúc đi thật rồi đôi khi lại rất nhớ nhà, đôi khi nghĩ, giờ có muốn bị mẹ mắng cũng chẳng mấy khi có dịp.

Mình lên đại học rồi, chợt cảm thấy mẹ tâm lý hơn hẳn. Có lẽ là vì ít khi được về nhà, mỗi lần về cũng chỉ được vài ba ngày, cho nên cả hai mẹ con đều thay đổi cách nghĩ, thay vì những lời dạy dỗ nghiêm khắc thì mẹ dành thời gian của những cuộc điện thoại ngắn ngủi để quan tâm dặn dò, cho nên mình cảm thấy mẹ bớt khó tính hơn, mẹ quan tâm nhiều hơn.

NHÀ chính là như thế, nơi mà ta vùng vẫy muốn giãy thoát để được tự do bay đi, để rồi sau đó lại thèm khát được quay về.

2. Hai chị em xấp xỉ tuổi nhau, cho nên lúc nhỏ rất hay tị nạnh nhau. Mua quần áo hay giày dép gì cũng phải giống nhau, kể cả cái kẹp tóc của đứa này cầu kỳ hơn của đứa kia cũng bắt mẹ đi đổi cho bằng được. Đến tận bây giờ vẫn nhớ bà ngoại thường hay nói “chị em gái như trái cau non”, chị em thì phải thương nhau.

Lúc ở nhà luôn cảm thấy bố mẹ thiên vị cho con em, cái gì chị cũng phải nhường em, cái gì cũng thấy nó sướng hơn mình. Sau này mới biết, con em cũng cảm thấy bố mẹ thiên vị cho chị, để nó thiệt thòi. Mẹ thì hay nói, hai đứa cứ nạnh nhau cả ngày thế thôi, chớ đi đâu về nhà mà không thấy đứa kia là hỏi ngay.

Đúng là nạnh nhau thì nạnh thế thôi, hai đứa cực kỳ thương nhau. Bây giờ hai đứa lớn cả rồi, chả bao giờ tị nạnh nhau cái gì nữa, hở ra cái gì cũng nói với nhau, ăn cái gì khác khác ngày thường cũng khoe nhau ngay, có cái gì cũng nghĩ tới đứa kia trước tiên. Đôi khi mẹ gọi điện, hỏi ăn cơm chưa xong thì hỏi hôm nay hai đứa đã nhắn tin với nhau chưa.

3. Nhiều điều bố mẹ làm, lúc còn nhỏ mình cho rằng đó là đương nhiên, lớn lên rồi mới biết đó là trả giá.

Nhà không dư giả gì, nhưng tiền học của hai đứa, mẹ luôn cố gắng đóng đủ từ sớm, không đầu tiên lớp thì cũng nằm trong “top 5”, bởi vì mẹ luôn có một đôi lợn “vừa đủ lớn” để bán ngay trước lần họp phụ huynh đầu năm. Hai đứa chưa từng bị nêu tên vì chậm tiền học. Đó là bài học đầu tiên về lòng tự trọng mà mẹ dùng tiền để đổi về.

Lớp một phải viết bằng bút chì, một cây bút chì 500 đồng, một cây bút chì ngòi 1200 đồng, trong lớp rất nhiều bạn có, mình cũng muốn có, và thế là có. Lên lớp hai được viết bút bi, khi đó có một loại bút viết ra mực rất thơm, giá hơn 2000 đồng, mình đòi cho bằng được, và thế là được mua. Lớp năm, trường yêu cầu học sinh phải sơ vin khi đi học, sơ vin thì phải có thắt lưng, mẹ bảo bố mua cho một cái, mình không thích, ủ rũ cả mấy ngày, sau đó mình bị ốm, ngủ một giấc, tỉnh dậy thì vừa có cái thắt lưng đẹp đẹp, vừa có một gói kẹo xốp màu sắc sặc sỡ mà mình rất thèm ăn nhưng mẹ không cho vì đó là “hàng Trung Quốc tẩm thuốc màu, ăn rất độc”. Bây giờ, 500 đồng chẳng đủ để cấu thành một đơn vị tiền tệ, nhưng gần hai mươi năm trước, 100 đồng đã đủ mua cả một đống vòng thun để chơi cả tháng. Những cái “và thế là” kia chẳng hề giản đơn.

Năm nhất đại học ở Hà Nội, mình xin bố mẹ đổi điện thoại, mua một chiếc smartphone mới, 5 ngày sau, bị giật túi trên đường đi học, mất bao nhiêu là giấy tờ, mất luôn cả chiếc điện thoại mới. Bây giờ, khi mình đã dư sức tự mua một chiếc điện thoại “xịn” hơn vậy gấp mấy lần, mẹ mới nói về số tiền bố mẹ đã vay để gửi cho mình mua chiếc điện thoại kia, mẹ nói đó là khoản tiền mà mẹ tiếc nhất. Phải, dù tiếc, nhưng con cái cần, bố mẹ luôn có sẵn.

4. Mẹ là người truyền thống, hay để ý đến cái nhìn của người xung quanh, làm gì cũng nghĩ coi người ta có nói gì hay không. Bảo mẹ với bố đi chơi, mẹ bảo nhà có giàu có gì đâu mà đi chơi, rồi người ta lại tưởng nhà lắm tiền, người ta nói này nói nọ. Có lẽ là vì cách nghĩ của mình hơi “tư bản hóa”, cho nên thực sự rất mệt với mấy cái “người ta” của mẹ, không hiểu sao cuộc đời của mình mà cứ phải sống vì “người ta” như vậy. Mình hay bảo mẹ, ngày xưa con nghe mẹ, bây giờ đến lượt mẹ phải nghe con đi. Nói thế thôi chớ cũng không biết đến ngày nào mẹ mới bớt đi những lối nghĩ cộng đồng để sống vì bản thân hơn một chút. Ây dà, mà thôi, mẹ có đổi hay không thì cũng vẫn cứ là mẹ của mình thôi.

Nhân ngày Gia đình Việt Nam, chúc cho mọi gia đình – tổ ấm của những người yêu nhau – sẽ luôn được hạnh phúc.

 

 

 

Lặt vặt – 3

Bố

Nhân một ngày không mấy đẹp trời, lướt qua một bài viết kể về bố…

1. Nhà chỉ có hai đứa con gái, ai cũng hỏi sao không đẻ thêm đứa nữa, bố nói gái trai gì cũng được, hai đứa là được rồi. Nhiều người nói con gái học chi cho lắm, bố thì nói cho dù có phải bán nhà cũng phải nuôi hai đứa ăn học đến nơi đến chốn.

Từ nhỏ tới lớn, mình vẫn luôn rất nỗ lực, một phần vì muốn thoát nghèo, một phần vì muốn bố mẹ tự hào. Mình không muốn người ta cười chê bố mẹ vì không có con trai, muốn người ta thấy rằng, hai đứa con gái còn hơn khối thằng con trai. Mỗi lần được thành tích gì đó, điều khiến mình vui nhất không phải là tiền thưởng, mà là được nghe bố mẹ hãnh diện “khoe” với người ta rằng con gái nhà mình chẳng hề thua kém ai.

2. Chừng cấp hai cấp ba, nghe người ta hỏi sao bố mẹ không đẻ thêm đứa nữa, mình rất khó chịu. Hai chị em san sát tuổi nhau, mặc dù nạnh nhau cả ngày nhưng vẫn rất thương nhau. Mình chẳng muốn có thêm một đứa em cách cả chục tuổi tí nào. Nhưng lớn rồi, hai đứa đi học xa nhà, mới chợt nhận ra nhà vắng tanh. Thực ra vẫn không mong bố mẹ có thêm đứa nữa, nhưng rất muốn trong nhà có trẻ con để bố mẹ đỡ buồn.

3. Hồi mình còn nhỏ, bố có uống rượu. Có lần bố say, nằm trên giường nôn, hai đứa con gái đứng ngoài cửa khóc lóc vì sợ. Từ đó trở đi, bố bỏ rượu, cũng chẳng uống bia.

4. Bố là thợ mộc, có chín hoa tay, làm gì cũng khéo, mà cái gì cũng biết làm. Cấp một học thủ công, xé nát cả mấy tờ giấy màu cũng không ra hình thù gì, kêu bố một tiếng, muốn con mèo có con mèo, muốn con gà có con gà, mấy bài xé dán là nhường cho bố hết.

5. Hồi lớp một, bố hay chở đi học rồi lại đi đón về, đi đường đất, bằng cái xe đạp nữ mà mẹ nói là mua từ hồi bố mẹ lấy nhau. Thỉnh thoảng bố chở cả bạn hàng xóm về nữa, mình thích lắm, vì hôm đó sẽ được đứng ở đằng trước yên xe. Khi đó còn chưa cảm nhận được sự nhọc nhằn trên những con đường làng. Có hôm mình ngủ gục trên ghi đông, và bố vẫn chầm chậm đạp xe về tới nhà mà không làm con gái thức giấc.

6. Thuở cấp một, mặc dù đã tự đạp xe đi học nhưng trời mưa vẫn được bố chở đến trường. Có hôm mưa đợi mãi vẫn không thấy bố mẹ lên đón, mình ngồi xe một cô giáo trong làng đi về. Cô đi theo đường Quan, bố đi bằng đường Sông, hai con đường song song và cách nhau chừng vài trăm mét. Thế mà bố nhìn ra được mình ở phía sau xe cô giáo kia, dù bị vạt áo mưa trùm gần kín.

7. Năm lớp chín, mình đi thi rất nhiều, hầu như tháng nào cũng vài lượt đi trường khác thi cái nọ cái kia, và bố cũng bận theo. Ký ức thi cử luôn gắn liền với hình bóng bố đợi bên ngoài trường thi, mãi cho tới khi lên đại học. Đến lúc nhập học đại học cũng là bố đưa đi, lúc nhìn bố ra xe về quê mà cảm giác như cả phần đời về sau phải tự mình gánh vác ấy, sợ kinh khủng. Bây giờ thì từ nhà tới trường phải qua bao nhiêu chuyến xe bao nhiêu chuyến bay cũng tự mình lo được, nhưng mỗi lần lên xe nhìn thấy bố ở dưới vẫn cứ buồn buồn.

Bố Mẹ

1. Năm lớp ba thì mình bắt đầu tự đạp xe đi học, chính là cái xe quý giá của bố mẹ, với con em gái ngồi đằng sau. Xe cũ dần theo con đường đến trường của hai đứa con. Năm lớp năm, mình làm rơi chiếc chân chống. Khi đó, mua một chiếc chân chống mới chỉ thấy tiếc tiền, lớn lên rồi mới hiểu, mất chiếc chân chống kia, chiếc xe của bố mẹ trở thành chắp vá.

2. Bố ít xuống bếp, nhưng bố đã ra tay thì mẹ với con gái cũng thua. Bữa cơm, mẹ nhìn nồi cơm ướt thì khẳng định con chị nấu, cơm khô thì là con em nấu, nồi cơm vừa mẹ ăn thì “chắc chắn là bố cắm”.

3. Hồi nhỏ hai đứa hay nạnh với mẹ. Trong nhà bị hỏng cái gì thì bố luôn nói “chỉ có hai đứa bay làm chí ai vào đây nựa”, cái gì không biết làm thì “thông minh để đâu”. Nhớ có lần mẹ làm vỡ gương tủ, hai đứa chờ câu “chỉ có hai đứa bay” của bố để “tố” mẹ. Cuối cùng, bố yên lặng chở mẹ đi mua gương mới.

4. Mẹ hay nạnh vì con gái bênh bố hơn bênh mẹ. Gọi điện thoại về nhà, mẹ nói chuyện một lúc sẽ bảo bố là “đến mà nói chuyện với con gái rượu nầy”. Rõ ràng là có hai đứa con gái, nhưng chỉ có con đầu mới là “gái rượu”, vì con đầu thân với bố hơn, con đầu nói gì bố cũng nghe. Gọi về mà chỉ nói chuyện với bố thì hôm sau mẹ sẽ bảo là “lâu ngày”. Nhưng nếu nói chuyện với mẹ hơi lâu tí thì bố lại nói “chuyện gì mà nói mãi vậy”.

5. Bố mẹ càng già thì càng giống trẻ con.

“Bố mẹ già đi là khi nào?

– Là khi cùng bố mẹ lên xe buýt, người ta sẽ không nhường ghế cho bạn nữa mà sẽ nhường ghế cho bố mẹ bạn.”