Vẫn luôn bên tôi vẫn là cái tôi kia

– Tiểu Nham Tỉnh –

* Trích từ tuyển tập “Thế giới lớn như vậy, tôi muốn đi ngắm nhìn”

Dành tặng mình của tương lai, tặng cho những ai tìm thấy quá khứ của bản thân ở đây…

Hẹn bạn cũ ra quán bar nói chuyện phiếm, chuyện vừa nóng rượu vừa ngấm thì một cuộc điện thoại dồn dập gọi tới khiến bạn cũ biến sắc, thì ra là đứa con mới tròn một tuổi của cậu ta ho mãi không dứt.

Bạn cũ áy náy thanh toán giúp tôi, lo lắng rời khỏi quán bar.

Tôi nhìn theo bóng lưng cậu ta, nghĩ tới người bạn còn cùng tôi chơi bắn bi, chơi “Quyền hoàng 97” trong ký ức, giờ cũng đã làm chồng, làm cha người ta, trên mặt cũng thêm sự gánh vác và trách nhiệm. Người đã từng đùa nghịch với tôi cũng đã trở thành một người đàn ông thành thục, tôi đột nhiên nhớ tới một đoạn thời gian tôi từng dùng chữ ký: “Không ai đùa giỡn với tôi nữa, cho nên tôi mới lớn lên.”

Đám con trai bọn tôi đều đã mông lung suốt một thời gian dài, sau đó đột nhiên trưởng thành sau chớp mắt, có thể vì thất bại, cũng có thể vì hôn nhân.

Cũng cùng cái tuổi đó, tôi đây vẫn cô độc. Nhìn những người xung quanh có đôi có cặp cười nói vui vẻ, tôi đột nhiên thấy cô đơn.

Uống đang hứng, tôi còn chưa muốn trở về. Thế là nảy ra ý tưởng, muốn tán gẫu với chính-mình-trước-kia một lát.

Những lúc một mình, tôi thường hay chơi trò tinh thần phân liệt, tự mình nói chuyện phiếm với chính mình, nhìn về không khí mà nói.

Những lúc buồn khổ thì muốn làm một người khuyên nhủ đi an ủi chính mình; có đôi khi làm chuyện gì ngu ngốc thì lại muốn làm một vai phụ giỏi dìm hàng tới cười nhạo chính mình. Tôi nhờ nói chuyện với người khác mà học được dối trá và khôn khéo, lại nhờ nói chuyện với chính mình mà học được tự ngẫm tự xét.

Ở cái thời này, thẳng thắn với bản thân cũng không phải chuyện dễ dàng gì.

Ngồi trong một góc khuất người, tôi nâng cao ly rượu, gọi “tôi” thứ nhất xuất hiện.

“Hi, tôi-17-tuổi, chúng ta cùng nhau uống một chén chứ?”

Tôi-17-tuổi ngượng ngùng gật đầu, hỏi: “Nói chuyện gì?”

“Nói chuyện mối tình đầu đi.” Tôi cười cười.

Đàn ông đều sẵn lòng hoài niệm mối tình đầu, bởi vì khi ấy đơn thuần một cách đáng yêu; phụ nữ đều không mấy sẵn lòng hoài niệm mối tình đầu, bởi vì khi ấy ngây thơ một cách đáng thương.

Tôi không biết người khác định nghĩa mối tình đầu thế nào, nhưng với tôi thì chính là lần đầu tiên khiến tôi động lòng, người khiến tôi nhớ nhung trắng đêm.

Tôi-17-tuổi là một thằng nhóc nhút nhát, gầy gò, nhỏ bé, vóc người cũng không cao, trăm phần trăm là một con vịt đực còn chưa trổ mã. Chuyện tình cảm của tôi bắt đầu khá muộn, lúc nghe người ta kể rằng mới học cấp một cấp hai đã thích người khác thì tôi không khỏi cảm thấy tiếc nuối vì mình trưởng thành quá muộn, bỏ lỡ bao nhiêu cô em dễ thương đáng yêu rồi!

Sau một trận mưa năm lớp mười một, tôi tình cờ bắt gặp một cô nàng mặc sơ mi trắng tóc buộc đuôi ngựa, tới khi đó mới lần đầu có cảm giác trái tim đập thình thịch.

Đối với tôi khi ấy, tình yêu là gì không quan trọng, giống như tôi biết táo chính là táo, không cần biết nó thuộc họ hoa hồng hay là cây rụng lá; giống như khi tôi gặp được em, tôi biết là đã gặp được tình yêu.

* Cây rụng lá hay Deciduous có nghĩa là “rụng đi khi trưởng thành” hay là “có khuynh hướng rụng đi”, thường được sử dụng để nói về các cây thân gỗ hay cây bụi mà rụng lá theo mùa và việc loại bỏ các bộ phận khác của cây chẳng hạn như các cánh hoa sau khi ra hoa hoặc quả sau khi đã chín.

Ký ức là một đám mây mù tụ mãi không muốn tản đi, không để cho trời trong suốt thoáng đãng. Đó có thể là một trận tuyết bay tình cờ dưới lớp tro bụi trong quá khứ, cũng có thể là một chiếc ô nhỏ cũ nát trong trận mưa rào xối xả lúc chạng vạng, qua lớp mịt mờ đó, bạn không nhớ rõ khuôn mặt người kia, nhưng lại luôn nhớ rõ cảm giác động lòng khi ấy.

Tôi vẫn luôn ngờ vực, cuộc gặp gỡ khi ấy chỉ là một lời nói dối do tôi-17-tuổi bịa ra, để cho những năm tháng cấp ba khô khan của tôi có chút màu sắc và hoài niệm.

Nói chung là sau đó, trong lòng tôi thầm mến cô gái đó rất lâu, rất lâu. Lâu đến mức cảm giác như vừa sinh ra đã yêu thầm người ấy, lâu đến mức tất cả bạn bè bên cạnh tôi đều biết tôi thầm mến một người giống như là ảo giác hư vô như vậy.

Tôi-17-tuổi từng có rất nhiều cơ hội đến gần cô gái đó, nhưng cậu ta là cái kiểu không có dũng khí, thầm lặng viết cả một quyển thư tình nhưng lại chưa từng nói với cô gái đó câu nào.

Tôi cười khổ, nâng chén lên trách móc cậu ta: “Cậu nói xem, khi đó mà cậu có thể dũng cảm hơn một chút, ngốc nghếch hơn một chút thì tốt biết bao, bỏ lỡ cái độ tuổi đó rồi thì tình yêu chẳng còn là cái mùi vị kia nữa.”

Tuổi 17 đáng thương, gặp người mình muốn đến gần, còn chưa bắt đầu đã tự cảnh cáo chính mình: “Đừng có bước tới, cậu không đáng để người ta thích.” Trước khi người ta từ chối mình thì đã tự coi thường chính mình.

Cái thứ gọi là thích này, dường như ban đầu cũng chứa đầy sự tự ti.

“Này, 17-tuổi, cậu tự ti quái gở như vậy chắc là không thể nào ngờ được rằng, mười năm sau, tôi đã có thể thoải mái tán gẫu với một đám người xa lạ, có rất nhiều bạn bè nói chuyện hợp cạ cả trai lẫn gái, cũng học được cách tự mình dìm mình, học được cách đối xử dịu dàng với người khác, khi còn sống thì gắng sức để lại càng ít tiếc nuối càng tốt.”

“Vậy chắc là bây giờ anh đang rất vui vẻ nhỉ?” 17 tuổi nhìn tôi đầy vẻ ngưỡng mộ.

“Có lẽ vậy, nhưng mà tôi cũng rất ngưỡng mộ cậu.”

“Sao lại thế?”

“Ngưỡng mộ cảm giác yêu một người thì cảm thấy dường như thời gian dừng lại thuở ban sơ. Còn tôi bây giờ thì càng ngày lại càng không hiểu thế nào mới là thích một người.”

Trang đầu quyển bút ký của tôi viết một đoạn văn của Calvino, mỗi lần mở ra, tôi đều sẽ ngây ra một lúc.

Tất cả sự tự phụ của tôi đều đến từ sự tự ti của tôi

Tất cả khí phách anh hùng của tôi đều đến từ sự yếu mềm của tôi

Miệng đầy những lời lẽ hùng hồn đều là vì trong lòng đầy sự hoài nghi

Thâm tình là bởi vì căm thù bản thân vô tình.

* Trích “Những thành phố vô hình” của Italo Calvino, nhà văn hậu hiện đại người Ý.

“Cậu đi đi, vị thành niên nên về ngủ đi.”

Tiễn tôi-17-tuổi đi rồi, nghênh đón tôi-20-tuổi.

“Hi, 20-tuổi, lần đầu yêu đương cảm giác thế nào?”

Tôi-20-tuổi đã cao lớn hơn, bên mép cũng bắt đầu có chút râu ria lẻ tẻ. Ánh mắt vẫn trong vắt, khi đó tôi còn chưa đeo kính, thích vận động, bắt đầu có cảm giác tự tin.

“Cảm giác yêu đương đúng là quá tuyệt vời!” Tôi-20-tuổi ực một tiếng cạn một cốc bia, rượu không say người tự say.

“Cứ như thể cả thế giới đều là của cậu, đúng không?” Tôi nhấp một hớp rượu, cười nhạt.

“Đúng vậy đúng vậy, lúc chờ cô ấy dưới lầu, tôi thực sự cảm thấy cả thế giới đều biến mất! Đúng rồi, 27-tuổi, tôi có cưới cô ấy không? Tôi đã nói là chỉ cần tốt nghiệp sẽ cưới cô ấy ngay!” Tôi-20-tuổi mắt lấp lánh, nhìn tôi đầy trông mong.

“Năm ngoái cô ấy kết hôn rồi, nhưng chú rể không phải tôi.” Tôi đặt ly rượu xuống, cúi đầu móc ra một điếu thuốc.

“Mẹ nó chứ, anh làm cái gì thế hả! Một cô gái tốt như thế mà anh cũng không biết quý trọng! Tôi khinh anh!” Tôi-20-tuổi đầy vẻ oán trách.

Thuở ban đầu chúng ta thích một người thật sự rất đơn thuần, có thể vì cô ấy nói êm tai, có thể vì cô ấy xinh đẹp lại là bạn học, cũng có thể là vì một lần hoạt động tập thể cùng uống một cốc bia, không để ý đã nói chuyện tới tận khuya…

Khi đó, chúng ta không vì muốn có được thứ gì mới đi thích một người, mà là có thể thích một người đã là một kiểu “có được”.

Nhưng mà chuyện yêu đương nào tiếp tục kéo dài dường như cũng là đang yêu nhau với thời gian, có đôi lúc cảm thấy nó đi quá nhanh theo không kịp, có đôi lúc lại chê nó đi quá chậm quá khô khan. Mà lúc nó đối xử với bạn tốt nhất thì bạn lại cảm thấy nó không tồn tại.

Cho nên tình yêu tốt đẹp nhất chính là cả hai người đều quên rằng mình đang yêu.

“Khi 20 tuổi, chúng ta cảm thấy yêu một người cả đời cũng không đủ, có thể là vì những cám dỗ từng gặp phải còn chưa đủ, cũng có thể vì nhiệt huyết khi ấy quá cháy bỏng. Cái thứ tình yêu này, lúc tốt đẹp thì đúng là tốt đẹp thật, đẹp đến mức khiến người ta muốn chết luôn trong chớp mắt; lúc hỏng bét thì đúng là hỏng bét thật, hỏng đến nỗi khiến người ta muốn chết luôn trong chớp mắt. Nhưng nếu đến cả Mặt Trời cũng không thể vĩnh cửu thì sao người đời lại cứ quá khắt khe đòi hỏi tình yêu vĩnh hằng?” Tôi cố giảng giải cho tôi-20-tuổi, nhưng có vẻ như cậu ta không chịu tiếp thu.

“Được rồi đấy, anh chỉ là một kẻ nhu nhược, thích một người lại chẳng thể thích tới tận cùng, đây chính là phản bội, đây chính là sự vũ nhục đối với tình yêu. Tôi khinh thường anh, hừ!”

“Có lẽ vậy, chúng ta rồi đều sẽ trở thành người mà bản thân xem thường. Hy vọng rằng ở một thế giới song song khác, cậu với cô ấy đã bạc đầu giai lão, con cháu đầy nhà…”

Tôi-20-tuổi sững sờ một lúc, giọng nói có vẻ buồn bã: “Bây giờ anh còn nhớ cô ấy không?”

“Tôi mong cô ấy hạnh phúc, biến mất khỏi cuộc đời nhau mới là lời chúc phúc tốt nhất.” Tôi nói chắc nịch.

Ở phần cuối của “Cuốn theo chiều gió”, Butler có một đoạn thoại rất nổi tiếng: “Scarlett, tôi không phải loại người kiên nhẫn nhặt những mảnh vỡ, đem gắn lại với nhau rồi lại tự nhủ rằng một vật chắp vá cũng coi như mới. Cái gì đã vỡ là đã vỡ… Và tôi thà nhớ lại khi nó tốt đẹp nhất, còn hơn là chắp vá lấy được để rồi suốt đời cứ phải thấy những chỗ vỡ.” – Có lẽ có những kết thúc chính là kết cục tốt nhất.

Cứ tán gẫu như vậy, đêm đã khuya, người đã vãn. Cụng ly với chính mình, lại tiếp tục.

Từ đó trở đi, dường như tôi của mỗi một năm đều có rất nhiều câu chuyện, có sụt sịt, có ủ rũ, có cười vui, có im lặng.

Tôi-25-tuổi, có lẽ là đã uống hơi nhiều, nói với tôi rất nhiều điều ngốc nghếch. Sau một lần lấy tất cả ra đánh cược, cậu ta đổi lấy được hư vô.

Cậu ta nghẹn ngào nói với tôi: “Đồ khốn, sẽ không bao giờ tin tưởng tình yêu nữa!”

Tôi mỉm cười, thì ra tới tận khi đó tôi vẫn còn võ đoán như vậy.

“Anh tin rằng trên đời này có tình yêu thật sự sao?” Cậu ta mở đôi mắt đã say lờ đờ, hỏi tôi.

“Thực ra phần lớn mọi người vẫn tin rằng trên đời này có tình yêu thật sự, cũng giống như tin rằng trên đời có người ngoài hành tinh vậy, không tin chỉ là không để cho bản thân mình bắt gặp mà thôi. Cái thứ gọi là hy vọng này vẫn phải có, biết đâu có ngày nào đó trở thành hiện thực thì sao?”

“Vớ vẩn.”

“Có lẽ vậy, đời người còn rất dài, chúng ta nên sống lạc quan hơn một chút. Còn nữa, cậu say rồi, về đi thôi.”

Có đôi khi ký ức là một loại ràng buộc, nó còn kèm theo phần mềm làm đẹp, có thể biến hóa ra đủ kiểu tùy chọn tông màu và bộ lọc.

Ký ức vẫn luôn không đáng tin, nhưng tâm trạng thì giống như một vết sẹo, bạn cho rằng đã khỏi rồi, nhưng nhìn thấy những cảnh tượng hoặc những câu chữ tương tự thì vẫn âm ỉ nhói đau. Cũng giống như tôi thuở bé từng bị dầu nóng bắn bỏng mặt, tới bây giờ nhìn thấy dầu sôi vẫn sẽ run rẩy trong lòng.

Thứ này thật sự không dứt hết được.

Làm người phải kiên trì cố gắng sống sót, đi thật nhiều nơi, quen thật nhiều người, thực ra chạy xa như vậy cũng chỉ là để thoát khỏi những ràng buộc cũ… Nhưng chỉ vẻn vẹn một ly rượu, bạn lập tức hiểu ra ngay rằng, có những khoảng thời gian xưa cũ đã hòa tan vào trong máu, không rời, không bỏ.

Đương nhiên đời người không hoàn mỹ, cái gọi là hoàn mỹ chỉ là một phần ngẫu nhiên, cho nên không cần phải khổ sở đeo đuổi, đến khi bạn đi được đủ xa rồi, tự cụng với chính mình một ly, tất cả những thứ đã từng là gánh nặng đều sẽ trở nên nhẹ như lông hồng.

Tất cả cuộc sống trước kia tới cuối cùng đều sẽ tiếp nối trở thành cuộc sống hiện tại, thứ thay đổi chúng ta chẳng qua chỉ là một lựa chọn, vậy thì tiếp nhận lựa chọn, là một mảnh vỡ, vậy thì chắp ghép mảnh vỡ.

Mà chúng ta thì chỉ có thể yêu và suy ngẫm giữa những mảnh vỡ thời gian, tự cụng ly với chính mình dọc theo quỹ đạo vận hành của từng mảnh vỡ!